ماده ۱- به منظور پیشبرد سریع برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی، پرورشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم و نظارت برامور روستا، بخش،شهر و شهرک، شوراهایی به نام شورای اسلامی روستا، بخش، شهر و شهرک براساس مقررات این قانون تشکیل میشود.
ماده ۲-مقصود از «شورا» در این قانون شوراهای اسلامی روستا، بخش، شهر و شهرک میباشد.
ماده ۳-دوره فعالیت هر شورا از تاریخ تشکیل چهارسال خواهد بود و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
ماده ۴-تعداد اعضای شورای اسلامی روستاهای تا ۱۵۰۰ نفر جمعیت سه نفر و روستاهای بیش از ۱۵۰۰ نفر جمعیت و بخش پنج نفر خواهد بود.
ماده ۵-در هر بخش شورای بخش با اکثریت نسبی از بین نمایندگان منتخب شوراهای روستاهای واقع در محدوده بخش تشکیل میشود و در صورتی که عضو معرفی شده از شورای روستا به عضویت اصلی و علی البدل شورای بخش انتخاب شود از عضویت شورای روستا خارج نخواهد شد.
ماده ۶-شورای بخش پس از تشکیل حداقل سه چهارم شوراهای روستاهای تابع بخش تشکیل میگردد.
تبصره- از یک روستا بیش از یک نفر نباید در شوراهای بخش حضور داشته باشد و در صورتی که تعداد روستاهای بخش کمتر از پنج روستا باشد، اعضای شورای بخش از میان مجموع اعضای شوراهای روستاها انتخاب خواهد شد و نهایت حداقل باید از هر روستا یک نفر انتخاب گردد.
ماده ۷-تعداد اعضای شوراهای اسلامی شهر و شهرک به شرح زیر تعیین می شود:
الف- شهرکهای از دویست خانوار تا هزار خانوار، ۳ نفر و از هر هزار خانوار به بالا،۵ نفر.
ب – شهرهای تا ۵۰ هزار نفر، ۵ نفر.
ج – شهرهای بیش از ۵۰ هزار تا دویست هزار نفر جمعیت، ۷نفر.
د – شهرهای بیش از ۲۰۰ هزار تا یک میلیون نفر جمعیت، ۹ نفر.
هـ- شهرهای بیش از یک میلیون نفر جمعیت، ۱۱ نفر.
و – شهر تهران، ۱۵ نفر.
تبصره- ملاک تشخیص جمعیت هر شهر و روستا آخرین سرشماری جمعیتی خواهد بود.
ماده ۸-تعداد اعضای علی البدل شوراها از دو تا شش نفر به تناسب تعداد اعضای اصلی هر شورابا اولویت از لحاظ تعداد آراء بعد از حائزین اکثریت قرار می گیرند.
در صورتیکه تعداد داوطلبان کمتر از مجموع اعضای اصلی و علیالبدل باشد تعداد مازاد بر اعضای اصلی به عنوان اعضای علی البدل انتخاب می شوند و در صورتیکه تعداد داوطلبان برای تشکیل شورا کمتر از تعداد اعضاء اصلی باشد انتخابات برگزار نخواهد شد.
ماده ۹-هرگاه عضو یا اعضایی به هر دلیل از عضویت شورا خارج شوند، از اعضای علیالبدل برای عضویت در شورا به ترتیب آراء دعوت میشود.
ماده ۱۰-نمایندگان مجلس شورای اسلامی، استانداران، فرمانداران، بخشداران، دهیاران و مدیران کل و رؤسای ادارات میتوانند در جلسات شورای اسلامی حوزه مسئولیت خود بدون حق رأی شرکت کنند.
تبصره- شوراها در صورت ضرورت و بنا به دعوت دهیار، بخشدار و فرماندار ذیربط موظف به تشکیل جلسه فوق العاده میباشند. این دعوت باید کتبی و با تعیین وقت قبلی و ذکر دستور جلسه باشد.
ماده ۱۱-در صورت دعوت شوراهای اسلامی روستا از دهیار، شهرکها و شهرهای واقع در محدوده بخش از بخشدار و شهر مرکز شهرستان از فرماندار، مقامات مذکور موظف به شرکت در جلسات شورای مربوطه میباشند. این دعوت باید کتبی و با تعیین وقت قبلی و ذکر دستور جلسه انجام پذیرد. در صورت خودداری مقامات مذکور از شرکت در جلسات شورای مربوط بدون عذر موجه، توسط مسئول مافوق کتباً مورد تذکر و در صورت تکرار مورد توبیخ قرار خواهند گرفت.
ماده ۱۲- شورای روستا و شورای بخش در واحدها و عناصری از تقسیمات کشوری تشکیل می شود که به ترتیب طبق مواد ۲ و ۳ قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری به نام روستا و بخش شناخته شده باشند.
ماده ۱۳-در مجتمع های مسکونی واقع در خارج از محدوده قانونی و حریم شهرها و روستاها که واحدهای مسکونی آن به صورت مستقل یا آپارتمان قابل تملک اشخاص باشد و طبق مقررات شهرک خوانده شود شورائی به نام شورای اسلامی شهرک تشکیل می گردد.
تبصره- مکانهای جمعیتی خارج از محدوده قانونی و حریم شهر که دارای ۲۰۰ خانوار بوده و عرفاً شهرک نامیده میشود بنا به تشخیص وزارت کشور و صرفاًبه جهت ایجاد شورای اسلامی مشمول انجام امر انتخابات شورای اسلامی شهرک شده و وظایف و اختیارات مندرج در این قانون مربوط به شورای شهرک در آن اجرا و سایر مقررات مربوط به آن مکان تابع مقررات خاص خود میباشد.
ماده ۱۴- هر فرد میتواند فقط عضو یک شورا باشد.
تبصره- اعضای شورای اسلامی روستا که به عضویت اصلی یا علیالبدل شورای اسلامی بخش انتخاب میشوند از شمول این ماده مستثنی هستند.
ماده ۱۵- جلسات شوراها با حضور دوسوم اعضای اصلی رسمیت مییابد و تصمیمات به اکثریت مطلق آرای حاضرین معتبر میباشد.
ماده ۱۶- اولین جلسه شوراها ظرف یک هفته بعد از قطعیشدن انتخابات به دعوت مسئولین واحدهای تقسیمات کشوری حوزههای انتخابیه و با ریاست مسن ترین اعضاء تشکیل میشود و از بین خود یک رئیس و یک نایب رئیس و حداقل یک منشی انتخاب مینمایند.